วันพุธที่ 19 ตุลาคม พ.ศ. 2559

ลักษณะของบุคลิกภาพ

4.  ลักษณะของบุคลิกภาพ
                การจำแนกประเภทหรือลักษณะของบุคลิกภาพย่อมแตกต่างกันออกไปตามความคิด ความเห็นของบุคคล เช่น บางคนจำแนกบุคลิกภาพออกเป็นทางกาย สติปัญญา อารมณ์ และสังคม หรือบางคนจำแนกออกเป็น บุคลิกภาพทางกาย สติปัญญา ความสามารถ อารมณ์ ความสนใจ อุปนิสัย และการปรับตัว เป็นต้น (สงวน  สุทธิเลิศอรุณ, 2553, น. 12).
          การที่ครูมีบุคลิกภาพดี ไม่ได้หมายความว่าจะต้องมีความสวยงามหรือหล่อเท่านั้นหากแต่จะต้องมีองค์ประกอบอื่นๆซึ่งครูทุกคนสามารถฝึกฝนให้เป็นผู้มีบุคลิกภาพที่ดีได้ และครูที่มีบุคลิกภาพดีย่อมประสบความสำเร็จในชีวิตแล้วส่วนหนึ่ง ดังนั้นบุคลิกภาพจึงมีความสำคัญต่อครูเป็นอย่างยิ่งซึ่งพอจะจำแนกได้เป็น 4 ด้าน คือ
                4.1  บุคลิกภาพทางกาย
                บุคลิกภาพทางกายเป็นบุคลิกภาพที่สังเกตได้และเป็นสิ่งที่ปรากฏต่อบุคคลทั่วไป เป็นความประทับใจครั้งแรกที่เกิดกับผู้พบเห็น บุคลิกภาพทางกายทั่วไป มีดังนี้
                1)  รูปร่าง หน้าตา และผิวพรรณบุคลิกภาพส่วนนี้เป็นมาโดยกำเนิด อาจแก้ไขได้ยาก แต่ก็สามารถปรับปรุงและพัฒนาได้ตามสมควร ผู้เป็นครูไม่ว่ารูปร่างจะเป็นอย่างไรที่สำคัญต้องมีความแข็งแรง สมบูรณ์ปราศจากโรค ไม่เป็นทาสสิ่งเสพติด ซึ่งจะทำให้ร่างกายทรุดโทรม
                2)  การแต่งกายบุคลิกภาพในส่วนด้านการแต่งกายของครูนั้นเป็นสิ่งแรกที่นักเรียน ผู้ปกครอง และประชาชนมองเห็นจึงมีผลต่อการสร้างเจตคติที่ดีต่อตัวครูการแต่งกายที่เหมาะสมกับบุคลิกภาพของครูจึงควรคำนึงถึงสิ่งต่อไปนี้
                       2.1)  แต่งกายให้เหมาะสมกับสถานที่และความนิยมของสังคมในโอกาสต่างๆ เช่น ศาสน-สถาน สถานที่ราชการและงานกิจกรรมต่างๆ เป็นต้น
                       2.2)  แต่งกายให้เหมาะสมกับฐานะทางสังคมและเศรษฐกิจ คือ ต้องแต่งกายให้เหมาะสมกับสถานภาพ และต้องไม่เกินความจำเป็น
                       2.3)  ความสะอาดของเครื่องแต่งกาย ทั้งเสื้อผ้าและรองเท้าไม่จำเป็นต้องมีราคาสูงนักแต่จะต้องมีความสะอาดอยู่เสมอ
                       2.4)  สวมเสื้อผ้าให้เหมาะกับรูปทรงและเรียบร้อยอยู่เสมอ
                       2.5)  การใช้เครื่องประดับที่มีค่า ครูไม่ควรใช้ของมีค่าแพงเกินความจำเป็น
                3)  กิริยามารยาท กริยามารยาทที่ดีก็คือการวางตัวให้ถูกกาลเทศะ เหมาะกับแต่ละบุคคลที่ปฏิสันถารด้วย โดยมีความสุภาพเป็นพื้นฐานสำคัญที่สุด
                4.2  บุคลิกภาพทางสังคม
                   บุคลิกภาพทางสังคมเป็นบุคลิกภาพที่แสดงออกให้ผู้อื่นได้พบเห็น เช่นเดียวกับบุคลิกภาพทางร่างกาย เพียงแต่บุคลิกภาพทางสังคมนั้นอาจมีผลจากบุคลิกภาพภายในของบุคคลนั้นๆ ซึ่งเป็นแรงขับที่สำคัญ โดยเฉพาะคุณธรรม จริยธรรมและค่านิยม. ได้แก่ ความจริงใจ ความซื่อสัตย์ เป็นต้น
                4.3  บุคลิกภาพทางอารมณ์
                   บุคลิกภาพทางอารมณ์  เป็นบุคลิกภาพภายในที่อาจแสดงออกมาให้เห็นหรือไม่ก็ได้ บุคลิกภาพทางอารมณ์ของครู ได้แก่
                   1)  อารมณ์ขัน  จากผลการวิจัยทั้งของนักศึกษาไทยแบะต่างประเทศตรงกันว่า  อารมณ์ขันเป็นบุคลิกภาพด้านหนึ่งของครูที่นักเรียนเห็นว่าสำคัญมาก  การมีอารมณ์ขันช่วยให้การสอนสนุกสนามเป็นศิลปะของการสอนประการหนึ่ง  นอกจากนี้อารมณ์ขันยังช่วยให้ครูใช้สร้างบรรยากาศและสร้างความสนิทสนมกับผู้อื่นได้ง่าย
                   2)  อารมณ์ดี  เป็นบุคลิกภาพอีกส่วนหนึ่งที่ทำให้ครูเป็นคนน่ารัก (ปิโย) นักเรียนมีความกล้าและพอใจที่จะเข้ามาพบปะเพื่อปรึกษาปัญหาต่างๆ ของตน
                   3)  อารมณ์เย็น  เป็นบุคลิกที่ช่วยให้ครูเป็นผู้น่าคบค้าสมาคมด้วย ช่วยให้ครูมีความอดทนในการสั่งสอนศิษย์  ไม่วู่วามในการแก้ปัญหา  การดุด่าว่ากล่าวศิษย์จะเป็นไปโดยมีเหตุผลสมควร ช่วยให้ครูพูดจาไพเราะและสุภาพอยู่เสมอ
                   4)  ความมั่งคงทางอารมณ์ (Emotional Intelligent) ครูที่สามารถควบคุมอารมณ์ได้ดีจะได้เปรียบในการดำเนินชีวิตและปฏิบัติหน้าที่การงาน ความมั่งคงทางอารมณ์เป็นบุคลิกภาพที่สำคัญที่สุดของทุกอาชีพโดยเฉพาะอย่างยิ่งผู้ที่เป็นครู
             
              4.4  บุคลิกภาพทางสติปัญญา
                 บุคลิกภาพทางด้านสติปัญญา  เป็นเรื่องของเชาวน์ปัญญาแต่ละคนเกิดจากพันธุกรรมที่ได้รับการถ่ายทอดจากบรรพบุรุษ  สติปัญญาจะดีเพียงใด  เฉลียวฉลาดมากน้อยแค่ไหนย่อมขึ้นอยู่กับมันสมองเป็นสำคัญ  อย่างไรก็ตามการศึกษาแบะสิ่งแวดล้อมก็สามารถช่วยพัฒนาเพิ่มประสิทธิภาพของสติปัญญาได้ไม่น้อยเช่นกัน
                 บุคลิกภาพทางด้านสติปัญญาของครูนั้นขึ้นอยู่กับครูแต่ละคนว่าจะเลือกกิจกรรมในชีวิตประจำวันอย่างไร  หากครูรู้จักค้าคว้าวิจัย (Action Research) หมั่นแสวงหาความรู้ใหม่ๆ อยู่เสมอ ย่อมเป็นผู้ได้เปรียบในการแก้ปัญหาต่างๆ การแสวงหาความรู้คือ การแสวงหาข้อมูลข่าวสารใหม่ๆ นั่งเอง ครูต้องรู้จักใช้เวลาว่างให้เป็นประโยชน์ต่อสติปัญญา เช่น อ่านหนังสือ เล่นกีฬา ฟังเพลง ท่องเที่ยวตามพิพิธภัณฑ์หรืออุทยานแห่งชาติ ดูนิทรรศการต่างๆ เป็นต้น
                 บุคลิกภาพมีความสำคัญทั้งในด้านส่วนตัวและด้านอาชีพสำหรับผู้ที่ประกอบวิชาชีพครูนั้น  ความมีความบุคลิกภาพที่ดีย่อมเป็นที่ชื่นชอบของลูกศิษย์  ของผู้ปกครอง  และส่งผลให้ครูสามารถสร้างสัมพันธภาพกับสังคมได้อย่างง่ายดาย  เพราะเป็นคนที่น่าเชื่อถือแก่คนที่พบเห็น  ซึ่งนับเป็นบุคลิกภาพภายนอกที่ดี  และในขณะเดียวกันอาชีพครูจะต้องเป็น  "แม่แบบ" ให้แก่สังคม ดังนั้นผู้เป็นครูจะต้องมีบุคลิกภาพภายในที่งดงามด้วยเช่นกัน
               
        อย่างไรก็ตาม เมื่อพิจารณากันอย่างกว้างๆ แล้ว บุคลิกภาพของคนเราสามารถจำแนกออกได้เป็น 2 ลักษณะใหญ่ๆ ดังนี้
                1)  บุคลิกภาพภายนอก ซึ่งเป็นสิ่งที่สามารถสังเกตเห็นหรือสัมผัสได้ประสาททั้ง 5 คือ ตา หู จมูก ลิ้น และกาย บุคลิกภาพภายนอกนี้สามารถแก้ไข ปรับปรุง เปลี่ยนแปลงได้ง่าย โดยใช้เวลาฝึกและแก้ไขปรับปรุงไม่นานนัก และสามารถวัดผลได้ทันที บุคลิกภาพภายนอกของคนเราที่สำคัญก็คือ บุคลิกภาพทางกายและวาจา
                2)  บุคลิกภาพภายใน เป็นสิ่งที่มองไม่เห็น สัมผัสได้ยาก ต้องทำงานร่วมกันนานๆจึงจะสังเกตเห็น การแก้ไขเปลี่ยนแปลงต้องใช้ระยะเวลานานพอสมควร และบุคลิกภาพภายในบางอย่างไม่สามารถแก้ไขได้ บุคลิกภาพภายในส่วนใหญ่เป็นเรื่องที่เกี่ยวข้องกับสติปัญญา อารมณ์ และจิตใจ
ตารางแสดงตัวอย่างลักษณะบุคลิกภาพ
บุคลิกภาพภายนอก
บุคลิกภาพภายใน
 - รูปร่างหน้าตา
 - กริยามารยาท
 - ลักษณะการยืน เดิน  นั่ง วิ่ง
 - สีหน้าแววตา
 - การปรากฏตัวในสังคม
 - การแต่งกาย
 - น้ำเสียงที่พูด
 - ลักษณะการพูด
 - การใช้ถ้อยคำ
 - ความมีน้ำใจ

- ความคิดริเริ่ม
 -ความรอบรู้
 - ปฏิภาณไหวพริบ
 - ความจำ
 - ค่านิยม
 - ความเชื่อมั่นในตนเอง
 - ความมั่นคงทางอารมณ์
 - อารมณ์ขัน
 - ความกระตือรือร้น
 - ความซื่อสัตย์จริงใจ
 - ความรับผิดชอบ
 - ความเสียสละ


ตารางที่ 1 ลักษณะบุคลิกภาพ

อ้างอิง : ปรีชา เศรษฐีธร, 2533, น. 344

ไม่มีความคิดเห็น:

แสดงความคิดเห็น

Comments system

Disqus Shortname